Akışkanlar Mekaniğinde Rüzgar Tünelleri ve Deneysel Metodların Tarihsel Gelişimi

Dr. Emir Öngüner İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü 17.05.2022, 10:30-12:00 Özet: Otomobil, otobüs, rüzgar türbini, uçak, helikopter, İHA, gökdelen, stadyum gibi bir çok farklı mühendislik yapılarının rüzgar yükü testlerinin nasıl yapıldığını merak ediyor musunuz? Hangi cihazlarla, hangi verilerin alındığını ve bunların Ar-Ge’de ne amaçlı kullanıldığını görmek ve tarihsel gelişimine şahit olmak ister misiniz? Hava ile teması olan cisimlerin, sürüklenme ve mukavemet odaklı deneylerinin yapılabilmesi için kullanılan rüzgar tünelleri, yaklaşık bir asırdır mühendislerin kullandığı düzeneklerdendir. Otomobil, havacılık, gemicilik, inşaat ve enerji gibi oldukça geniş bir alana çözüm sunan bu devasa deneysel tesisler, halen bilim dünyasının kullandığı laboratuvarlar olmaya devam etmektedir. Günümüzde CFD gibi hesaplamalı analizlerin de ön plana çıktığı bir ortamda halen sıkça başvurulan rüzgar tünelleri, deneysel cihazlar ile donatılarak gerekli verilerin alınmasına olanak vermektedir. Tünel içinde alınan veriler analiz edilerek, test edilen modelin hava ile olan teması daha verimli anlaşılmaktadır. Bu seminer dahilinde, rüzgar tünellerinin ortaya çıkışına dair mühendislik tarihindeki ilk fikirlere değinilecek, 20. yüzyılda dünyada kullanılan önemli tesisler tanıtılacak ve 21. yüzyılda bu düzeneklerde kullanılan deneysel metodlardan örnekler sunulacaktır. Özgeçmiş: 2005 St. Georg Avusturya Lisesi mezunu olan Öngüner, 2012’de Stuttgart Üniversitesi Makine Mühendisliği Fakültesi’ni yüksek mühendis derecesiyle bitirmiştir. Mezuniyet tezini Mercedes-Benz’in Aerodinamik ve Rüzgar Tüneli departmanında tamamlamıştır. 2013 senesinde Belçika’daki von Karman Institute for Fluid Dynamics’ten yüksek lisans sonrası ihtisas programından mezun olmuş, 2017’de Brandenburg Teknik Üniversitesi’nden deneysel akışkanlar mekaniği dalında doktora derecesi almıştır. Doktora süresince Bologna ve Princeton Üniveristeleri’nde misafir araştırmacı olarak bulunmuştur. 2017-2021 arası DLR-Alman Havacılık ve Uzay Merkezi bünyesinde kara araçları aerodinamiği projelerinde yer almıştır. An itibariyle, deneysel ölçüm cihazları geliştiren Dantec Dynamics’te, Batı Almanya ve Hollanda’dan sorumlu uygulama ve satış temsilcisi olarak üniversite ve sanayi kurumlarına destek vermektedir. İkisi mühendislik, biri teknik tarih olmak üzere üç kitap yayımlamıştır.

HeatReFlex Türkiye'de Yeşil ve Esnek Bölgesel Isıtma/Soğutma Projemiz

Prof. Dr. Ayşegül ABUŞOĞLU, Aalborg Üniversitesi, Danimarka Enerji Ajansı, İTÜ, Gazi Üniversitesi ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle "HeatReFlex: Türkiye'de Yeşil ve Esnek Bölgesel Isıtma/Soğutma" başlıklı uluslararası bir projenin İTÜ direktörlüğünü yapmaktadır. Bu proje, yenilenebilir kaynaklara, topluluklara (bina seviyesinden şehirlere) ve daha iyi kullanıcı motivasyonu/katılımı, istikrar ve sürdürülebilirliğe geçiş sağlayan esnekliğe dayalı bir enerji sistemi geleceğinin temellerini atmak üzere geliştirilmiştir. Projede, verimli bölgesel ısıtma/soğutma teknolojileri konusunda Danimarka deneyimini kullanarak iklim taahhütlerini yerine getirmek ve ekonomik rekabet gücünü artırmak amaçlanmaktadır. Proje ayrıca, bölgesel ısıtma/soğutma üretimini, depolamayı, dönüştürmeyi ve teknik kısıtlamalar, düzenlemeler ve politikalarla ilgili esnekliği destekleyen küçük ve büyük ölçekli enerji topluluklarında termal enerji cihazlarının ve süreçlerinin optimal planlaması ve işletimi için teknik bir çerçeve geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu proje kapsamında, özellikle elektrik dengeleme gereksinimleri değişken yenilenebilir kaynakların varlığı daha görünür hale geldiğinde, ısı-elektrik bağlantısı (fazla elektrik gücünün ısıya dönüştürülmesi gibi) incelenecektir. İTÜ ayağının "HeatReFlex" proje direktörü Prof. Dr. Ayşegül ABUŞOĞLU, Atıktan Enerjiye dayalı bölgesel ısıtma ve soğutma senaryoları ve elektrik üretimi üzerine araştırmalar yapmaktadır. Araştırmacı proje kapsamında iki ayrı araştırma grubu ile ülkenin mevcut atık yönetiminin iyileştirilmesi için belediye katı atık, atık su, kanalizasyon çamuru vb. bazında senaryolar geliştirmenin yanı sıra ulusal envanterler de oluşturmaktadır. Proje kapsamında 2021 yılında yayınlanan eserlere aşağıdaki linklerden ulaşılabilir: